Maar liefst één op de zeven vrouwen in Nederland krijgt in haar leven borstkanker. Dit maakt het de meest voorkomende kankersoort bij vrouwen. We kennen allemaal waarschijnlijk wel iemand in onze directe omgeving die hiermee te maken heeft gekregen. Niet voor niks bestaat er het bevolkingsonderzoek borstkanker, voor vrouwen tussen de 50 en 75 jaar oud, om de diagnose vroegtijdig op te kunnen sporen. In deze blog wil ik je uitleg geven hoe je ook zelf alert kan zijn op veranderingen in je borsten en hoe je zelfonderzoek van de borsten toepast.
Hoe voelt borstkanker aan?
In de praktijk heb ik verschillende stadia van borstkanker bij patiënten voorbij zien komen en dus ook kunnen ervaren hoe een kwaadaardig knobbeltje voelt bij het lichamelijk onderzoek. Uiteraard krijg ik van vrouwen geregeld de vraag hoe zo’n afwijking nou precies voelt. Ik zou het beschrijven als een verharde zwelling, die niet zo los in de huid ligt als normaal borstklierweefsel. De knobbel in de borst is meestal niet pijnlijk als ik erop druk en soms is er een zwelling in de oksel voelbaar (een vergrote lymfeklier).
Het feit dat borstkanker zich in de meeste gevallen zonder pijn ontwikkelt, maakt dat het zó belangrijk is om je eigen borsten in de gaten te houden op verandering. Hierom adviseer ik elke volwassen vrouw om maandelijks beide borsten en oksels na te gaan of er afwijkingen zijn.
Het beste moment voor borstcontrole
De hormonale cyclus heeft invloed op de gevoeligheid en grootte van het borstklierweefsel. Het beste moment om je borsten te onderzoeken is daarom net na de menstruatie. Als je om de vier weken ongesteld wordt, is het handig om er een gewoonte van te maken om altijd na de laatste dag van je menstruatie je borsten te onderzoeken. Als je dit een paar keer hebt gedaan, zullen veranderingen in de borsten je ook eerder opvallen.
Stappenplan voor borstzelfonderzoek
Stap 1: inspectie
Kijk als eerste naar beide borsten en vraag je de volgende punten af:
- Zie je verschil tussen de borsten qua vorm, kleur of dikte van de huid?
- Hoe is de stand van de tepels: is er één naar binnen getrokken, zie je een verkleuring op de tepel of komt er wat vocht uit de tepel?
Stap 2: voelen
- Maak met een platte hand draaiende bewegingen op de borst, van de buitenzijde van de borst richting de tepel en ga zo de hele borst langs.
- Let op of je verschil voelt in het borstklierweefsel, zoals een verharde zwelling.
- Vergeet niet ook de oksels mee te nemen of je daar zwellingen voelt.
Vind je het lastig voor te stellen hoe je het borstzelfonderzoek moet doen? Kijk dan ook even naar dit handige filmpje hieronder, van de stichting Breast Care Foundation.
Mammografie of echo
Mocht je een verharde zwelling voelen, is er niet meteen reden tot paniek. Een cyste (holte gevuld met vocht) in de borst voelt namelijk ook hard aan, maar is goedaardig. Ook voor ons, als dokter, is het ontzettend lastig om met alleen lichamelijk onderzoek het onderscheid te maken tussen een goed- of kwaadaardige zwelling. Indien een vrouw met een voelbare zwelling in de borst op het spreekuur komt, zal ik zelf daardoor snel geneigd zijn om een röntgenfoto van de borsten (mammografie) aan te vragen. Ben je onder de 30 jaar? Dan wordt een echografie van de borsten geadviseerd in plaats van een röntgenfoto.
Take-home-message
Ga er niet vanuit dat als je niks merkt, er ook niets aan de hand is. Maar check je borsten door ze systematisch te bekijken en te voelen. En indien je iets afwijkends voelt of hierover twijfelt: maak een afspraak bij je huisarts.
Reactie plaatsen
Reacties